ΚΑΘΥΣΤΕΡΗΜΕΝΟΣ ΜΥΙΚΟΣ ΠΟΝΟΣ ΚΑΙ ΣΥΓΧΡΟΝΕΣ ΘΕΡΑΠΕΥΤΙΚΕΣ ΠΡΟΣΕΓΓΙΣΕΙΣ ΒΙΒΛΙΟΓΡΑΦΙΚΗ ΑΝΑΣΚΟΠΗΣΗ

Abstract

ΕΙΣΑΓΩΓΗ: Ο καθυστερημένος μυϊκός πόνος (ΚΜΠ) συγκαταλέγεται στους ήπιους μυϊκούς τραυματισμούς και εμφανίζεται ως συνέπεια ασυνήθιστης άσκησης σε αγύμναστα άτομα ή σε αθλητές έπειτα από εξαντλητική προπόνηση. Συνήθως είναι αποτέλεσμα έντονης έκκεντρης άσκησης και είναι ένας από τους βασικότερους παράγοντες που επιδρά αρνητικά στην αθλητική απόδοση. Τα κλινικά συμπτώματα κυμαίνονται από μέτρια μυϊκή ευαισθησία, που υποχωρεί με μέτριας έντασης δραστηριότητα, έως πόνο και ανικανότητα εκτέλεσης συγκεκριμένων κινήσεων. Στον ΚΜΠ οι αρχικές κλινικές εκδηλώσεις ξεκινούν 6-12 ώρες μετά την EIMD (Exercise-Induced Muscle Damage) και αυξάνονται προοδευτικά μέχρι να φτάσουν το μέγιστο επίπεδο πόνου 48-72 ώρες μετά. Έπειτα τα συμπτώματα μειώνονται μέχρι να εξαφανιστούν 5-7 ημέρες αργότερα. ΣΚΟΠΟΣ: Η παρούσα συστηματική ανασκόπηση έχει ως στόχο τη μελέτη του φαινομένου του ΚΜΠ, καθώς και την συλλογή νέων δεδομένων για τις επιδράσεις και την αποτελεσματικότητα των σύγχρονων μεθόδων αποκατάστασης και πρόληψης, συμβάλλοντας έτσι στη προαγωγή της επιστήμης της φυσικοθεραπείας και σε μια αποτελεσματικότερη πρακτική. Συγκεκριμένα μελετήθηκε η επίδραση της κρυοθεραπείας, της θερμοθεραπείας, της πρεσσοθεραπείας, της μάλαξης, του θεραπευτικού υπερήχου και της ηλεκτροθεραπείας. Επιπλέον εκτιμήθηκε και η αποτελεσματικότητα εφαρμογής άλλων εναλλακτικών μεθόδων θεραπείας και πρόληψης του ΚΜΠ, όπως η χαμηλής έντασης άσκηση, οι διατάσεις, το Foam Roller, το Kinetic Flossing, η Ergon Technique και ο βελονισμός. ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑ: Οι πηγές που χρησιμοποιήθηκαν είναι οι διεθνείς ηλεκτρονικές βάσεις δεδομένων PubMed και Google Scholar. Τα άρθρα που επιλέχθηκαν να αναλυθούν είναι της τελευταίας πενταετίας και με μεγαλύτερο δείγμα σε περίπτωση ερευνών. Οι πειραματικές έρευνες σε ζώα αποκλείστηκαν και κριτήριο εισόδου αποτέλεσαν έρευνες, των οποίων οι συμμετέχοντες πληρούν τα κάθε φορά απαραίτητα χαρακτηριστικά. ΑΠΟΤΕΛΕΣΜΑΤΑ: Με βάση τη σύγχρονη βιβλιογραφία τα συμπεράσματα σχετικά με τον ΚΜΠ είναι τα εξής: 1) Παρόλο που έχουν διατυπωθεί ορισμένες θεωρίες, η παθοφυσιολογία του ΚΜΠ δεν είναι σαφής και έως σήμερα δεν έχει βρεθεί συγκεκριμένος αλγογόνος παράγοντας. Η βασική αντίδραση του οργανισμού είναι η καταστροφή των μυϊκών κυττάρων και συνεπώς η δημιουργία φλεγμονώδους αντίδρασης, 2) Πρωταρχικός στόχος της φυσικοθεραπείας είναι η πρόληψη των δομικών κακώσεων κατά τη διάρκεια της άσκησης και έπειτα η εφαρμογή κατάλληλης θεραπείας σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων, 3) Προτεινόμενες μέθοδοι για την πρόληψη του ΚΜΠ είναι η παγομάλαξη, τα ενδύματα συμπίεσης (μείωση διαθέσιμου χώρου ανάπτυξης οιδήματος), η χαμηλής έντασης άσκηση (πχ. βάδιση) ως προθέρμανση, οι διατάσεις (πχ.PNF) και το FR (αύξηση ελαστικότητας, μείωση δυσκαμψίας και πόνου) και τέλος ο υπέρηχος (πρόληψη μυϊκής ακαμψίας), 4) Προτεινόμενες θεραπευτικές παρεμβάσεις με στόχο της αναλγησία είναι η κρυοθεραπεία, η ηλεκτροθεραπεία, ο βελονισμός και η μάλαξη (μέσω αύξησης της θερμοκρασίας των ιστών). Ακόμα οι εναλλαγές θερμού-ψυχρού περιορίζουν το οίδημα και τον πόνο, το Kinetic Flossing και το Ergon προτείνονται για μια ταχύτερη αποκατάσταση, ενώ η θερμοθεραπεία χρήζει εφαρμογή σε μεταγενέστερα στάδια (ενίσχυση κυτταρικής αναγέννησης), 5) Σε αθλητές είναι απαραίτητος ο συνδυασμός μεθόδων πρόληψης όπως προθέρμανση, διατάσεις, πάγος, compression garments, ώστε να αποφευχθεί η εμφάνιση ΚΜΠ έπειτα από έντονη προπόνηση, 6) Σε περίπτωση εμφάνισης συμπτωμάτων ο ΚΜΠ πρέπει να αντιμετωπίζεται μέσω εφαρμογής παραπάνω από μίας τεχνικών, καθώς δεν υπάρχει ακόμα εμφανής απόδειξη μιας βέλτιστης μεθόδου.