Η σημασία της βιοποικιλότητας του εδάφους: Προκλήσεις και δυνατότητες. Επισκόπηση για το έτος 2021

Abstract

Σκοπός της παρούσας μελέτης είναι η κατανόηση των εδαφών και η ζωή που υπάρχει μέσα σε αυτά σε παγκόσμιο επίπεδο. Η ευημερία μας και τα μέσα διαβίωσης των ανθρώπινων κοινωνιών εξαρτώνται σε μεγάλο βαθμό από τη βιοποικιλότητα και τις υπηρεσίες του οικοσυστήματος που παρέχει. Είναι αναγκαίο να κατανοήσουμε αυτούς τους δεσμούς και τις συνέπειες της απώλειας βιοποικιλότητας για τις διάφορες παγκόσμιες προκλήσεις που αντιμετωπίζουμε σήμερα, συμπεριλαμβανομένης της, της κλιματικής αλλαγής, της φτώχειας και των ασθενειών. Τα εδάφη είναι σημαντικά για την ανθρώπινη επιβίωση και υποστηρίζουν πολλούς τομείς της οικονομίας. Υπολογίζεται ότι το 99% των τροφίμων στο κόσμο προέρχεται από το χερσαίο περιβάλλον. Τα εδάφη όμως, φιλοξενούν πάνω από το ένα τέταρτο της παγκόσμιας βιοποικιλότητας. Στο έδαφος κατοικούν εκατομμύρια οργανισμοί που προωθούν βασικές υπηρεσίες οικοσυστημάτων από την ανάπτυξη των φυτών έως την παραγωγή τροφίμων. Προωθούν τη ρύθμιση των κύκλων των θρεπτικών ουσιών, ωφελούν την ανθρώπινη υγεία, υποστηρίζουν τη βιοποικιλότητα που με την σειρά τους επηρεάζουν το κλίμα και αντιπροσωπεύουν ένα ανεξερεύνητο κεφάλαιο φυσικών πηγών. Στην πρώτη ενότητα περιγράφονται οι παράγοντες που καθορίζουν τα κύρια χαρακτηριστικά του περιβάλλοντος όπως επίσης και οι τους παράγοντες σχηματισμού του εδάφους και ο τρόπος με τον οποίο τα εδάφη ποικίλλουν σε παγκόσμια κλίμακα. Επίσης παρουσιάζει μια περιγραφή των κύριων ομάδων οργανισμών του εδάφους, ξεκινώντας από τους μικρότερους οργανισμούς, δηλαδή τα βακτήρια, στη συνέχεια μύκητες, ιούς και τέλος τα φύκια. Η δεύτερη ενότητα περιγράφει την ιστορία και την σημασία της βιοποικιλότητας από το 1979. Η βιοποικιλότητα του εδάφους, υφίσταται όλο και περισσότερο πίεση από τις απειλές του εδάφους, όπως είναι η μόλυνση, η αλάτωση, η στεγανοποίηση και η διάβρωση. Αυτά τα γεγονότα απειλούν τη βιοποικιλότητα του εδάφους με καταστροφή ή συμβιβασμό του οικότοπου του εδάφους. Επίσης παρουσιάζονται και οι χάρτες δυνητικού κινδύνου για τη βιοποικιλότητα του εδάφους στην Ευρώπη όπου αναγράφεται η κατανομή των πιθανών απειλών του εδάφους. Στο τρίτο κεφάλαιο αναφέρονται οι απειλές της βιοποικιλότητας του εδάφους από μια σειρά πιέσεων όπως η ρύπανση, η όξινη βροχή και η υπερφόρτωση θρεπτικών ουσιών, οι γεωργικές πρακτικές, οι πυρκαγιές, η διάβρωση του εδάφους, η κλιματική αλλαγή και ποια μέτρα μπορούν να ληφθούν για την προστασία των οργανισμών του εδάφους και τέλος παραθέτονται κάποια αποσπάσματα από χάρτες οι οποίοι αναγράφουν πιθανές απειλές για τη βιοποικιλότητα του εδάφους για το έτος 2021. Η τέταρτη ενότητα αναφέρει τις μεθόδους για την προστασία της βιοποικιλότητας του εδάφους, όπως η βιοθεραπεία εδάφους, η διαφοροποίηση των καλλιεργήσιμων εκτάσεων, η αναδάσωση, η διαχείριση πυρκαγιάς και ο έλεγχος διάβρωσης εδάφους. Στο πέμπτο κεφάλαιο γίνεται αναφορά στην απώλεια της βιοποικιλότητας του εδάφους με το πέρας του χρόνου και σχετίζεται συνήθως με κάποια άλλη επιδείνωση της ποιότητας του εδάφους και στο επίπεδο της περιοχής είναι σαφές ότι η βιοποικιλότητα μειώνεται. Επίσης αναφέρεται η διαχείριση και οι προτεινόμενες λύσεις και τέλος οι μελλοντικοί κίνδυνοι της βιοποικιλότητας του εδάφους. Η εργασία αυτή, παρουσιάζει την κατάσταση της γνώσης για τη βιοποικιλότητα του εδάφους, τις λύσεις που μπορεί να προσφέρει η βιοποικιλότητα του εδάφους στα προβλήματα σε διάφορους τομείς, όπως η προστασία του περιβάλλοντος, η γεωργία, η μείωση της κλιματικής αλλαγής, η ιατρική, τα φαρμακευτικά προϊόντα, η αποκατάσταση των μολυσμένων περιοχών και πολλά άλλα. Τέλος, συμβάλει πολύτιμα στην ευαισθητοποίηση σχετικά με τη σημασία της βιοποικιλότητας του εδάφους και αυξάνεται το ρόλο της στην εύρεση λύσεων στις σημερινές παγκόσμιες απειλές. Η βιοποικιλότητα του εδάφους θα μπορούσε να αποτελέσει, εάν δημιουργηθεί ένα κατάλληλο περιβάλλον, μια πραγματική λύση βασισμένη στη φύση στα περισσότερα από τα προβλήματα που αντιμετωπίζει η ανθρωπότητα σήμερα, από το πεδίο στην παγκόσμια κλίμακα. Επομένως, οι προσπάθειες διατήρησης και προστασίας της βιοποικιλότητας θα πρέπει να περιλαμβάνουν τη μεγάλη ποικιλία οργανισμών του εδάφους που αποτελούν περισσότερο από το 25% της συνολικής βιοποικιλότητας του πλανήτη μας. «Το περιεχόμενο της παρούσης εργασίας δεν απηχεί απαραίτητα τις απόψεις του Τμήματος ή της επιτροπής που την ενέκρινε»