Διπολικές διαταραχές και ο ρόλος του νοσηλευτή στα θεραπευτικά πλαίσια

Abstract

Η διπολική διαταραχή είναι μια ψυχική νόσος, χαρακτηριστικό της οποίας είναι οι συνεχείς συναισθηματικές μεταπτώσεις ανάμεσα σε δύο πόλους, στη μανία και την κατάθλιψη. Οι αιτιολογικοί παράγοντες που ενοχοποιούνται για την εκδήλωση της διπολικής διαταραχής ποικίλουν, θα μπορούσαν όμως να συνοψισθούν ως γενετικοί, νευροβιολογικοί και ψυχοκοινωνικοί. Για τη διπολική διαταραχή Ι οι πιθανότητες νόσησης είναι 0.3 -1.5% και παραμένουν οι ίδιες και για τα δύο φύλα, ενώ τα άτομα είναι κυρίως άγαμα, διαζευγμένα ή χηρεύσαντα και χαμηλότερης κοινωνικοοικονομικής τάξης. Αντίθετα, στη διπολική διαταραχή ΙΙ, οι πιθανότητες νόσησης αυξάνονται για τις γυναίκες και τα άτομα υψηλού κοινωνικοοικονομικού επιπέδου. Η κλινική εικόνα της κατάθλιψης χαρακτηρίζεται από το καταθλιπτικό συναίσθημα, την ψυχοκινητική επιβράδυνση, τη διαταραγμένη σκέψη, την αϋπνία, τις τάσεις αυτοκαταστροφής κ.α. Η κλινική εικόνα της μανίας χαρακτηρίζεται κυρίως από το ευφορικό συναίσθημα, την ελαττωμένη ανάγκη για ύπνο, τις ιδέες μεγαλείου, την αυξημένη σεξουαλικότητα κ.α. Τα κριτήρια που πρέπει να πληρούνται για να χαρακτηριστεί ένα επεισόδιο ως μανιακό η καταθλιπτικό, ορίζονται από το DSM-V. Κύριο μέσο αντιμετώπισης της διπολικής διαταραχής είναι η φαρμακοθεραπεία, η οποία συνδυάζεται και με άλλες ψυχολογικές και ψυχοκοινωνικές μεθόδους για την επίτευξη των καλύτερων δυνατών αποτελεσμάτων, ενώ μεγάλης σημασίας είναι και η θεραπεία συντήρησης για την πρόληψη υποτροπών. Η νοσηλευτική φροντίδα στοχεύει στην αντιμετώπιση των προβλημάτων του ασθενή στις διάφορες φάσεις τις νόσου και στην υποστήρηξή του, ώστε να επιτευχθεί η μέγιστη δυνατή αποκατάσταση της λειτουργικότητάς του. Τέλος, το στίγμα της ψυχικής νόσου αποτελεί ένα πολύ σοβαρό κοινωνικό πρόβλημα, η ύπαρξη του οποίου δυσχερένει την κατάσταση των ασθενών αλλά και των οικογενειών τους, ωστόσο με τις κατάλληλες δράσεις μπορεί να καταπολεμηθεί.