Γαλακτοβιομηχανίες στη Μακεδονία και στη Αττική.

Abstract

Η παρούσα πτυχιακή εργασία με τίτλο «Γαλακτοβιομηχανίες στην Μακεδονία και την Αττική» περιλαμβάνει ένα αντιπροσωπευτικό δείγμα γαλακτοβιομηχανιών των νομών Σερρών, Δράμας, Καβάλας και Αττικής. Η συλλογή των πληροφοριών που παρατέθηκαν στα κεφάλαια της εργασίας, προέρχονται κυρίως από το διαδίκτυο, άρθρα, βιβλία και από προσωπικές συναντήσεις με κάποιους από τους ιδιοκτήτες των γαλακτοβιομηχανιών που μελετήσαμε. Οι πληροφορίες αφορούν την ιστορία, την ίδρυση, την υφιστάμενη κατάσταση, τις δραστηριότητες, τις επενδύσεις, τις εγκαταστάσεις, την παραγωγική διαδικασία, το κοινωνικό-περιβαλλοντικό έργο των γαλακτοβιομηχανιών και τους μελλοντικούς του στόχους. Στον νομό Σερρών συναντήσαμε τις βιομηχανίες γάλακτος ΚΡΙΚΡΙ Α.Ε., ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε και ΚΟΡΥΦΗ. Στους νομούς Καβάλας και Δράμας μελετήσαμε της βιομηχανίες γάλακτος ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε., την γαλακτοβιομηχανία Καβάλας «ΠΑΓΓΑΙΟ» και την «Γαλακτοκομικά Μ.Γκόγκου και ΣΙΑ Ο.Ε. Στην Αττική οι βιομηχανίες οι οποίες εξετάσαμε ήταν οι εξής : ΔΕΛΤΑ ΑΕ, ΦΑΓΕ Α.Ε. και ΒΑΡΣΟΣ ΚΗΦΙΣΙΑ Α.Ε. Η συγκριτική αποτίμηση του έργου των γαλακτοβιομηχανιών της Μακεδονίας και της Αττικής που παρουσιάσαμε στην εργασία γίνεται στο πέμπτο κεφάλαιο. Οι διαφορές των γαλακτοβιομηχανιών του Βορρά και του Νότου αφορούν κυρίως των αριθμό τους, την νομική τους μορφή, τις εγκαταστάσεις τους, τις πρώτες ύλες, το δίκτυο διανομής την ύπαρξη Ομίλου και εταιρειών και την εμφάνιση νέων μορφών συνεταιριστικών γαλακτοβιομηχανιών στην βόρεια Ελλάδα. Μερικές από τις ομοιότητες τις οποίες αντιληφθήκαμε μέσα από την σύγκριση των γαλακτοβιομηχανιών των δυο περιοχών είναι το δίκτυο συλλογής της πρώτης ύλης, ο εκσυγχρονισμός των εγκαταστάσεων τους ως βασική προϋπόθεση της επιτυχημένης τους πορείας και η εμφάνιση συνεταιριστικών βιομηχανιών μέσα στην πάροδο του χρόνου, τόσο στην Μακεδονία, όσο και στην Αττική. Κύρια πηγή άντλησης των συμπερασμάτων της εργασίας αποτέλεσε η συνύπαρξη συνεταιριστικών και κεφαλαιουχικών (εταιριών) γαλακτοβιομηχανιών σε όλη την χώρα , αλλά κυρίως στις περιοχές που μελετήσαμε. Η ΣΕΡΓΑΛ Α.Ε. και η ΝΕΟΓΑΛ Α.Ε. ιδρύθηκαν το 1964 με την μορφή συνεταιριστικών γαλακτοβιομηχανιών, στην Αττική μέχρι το 1990 λειτούργησε η ΑΣΠΡΟ μια επιτυχημένη συνεταιριστική γαλακτοβιομηχανία, τα αίτια της διάλυσης της δεν έγιναν γνωστά. Η ίδρυση της ΣΕΡΓΑΛ και της ΝΕΟΓΑΛ το 1964 υπάγονταν σε ένα γενικότερο πλαίσιο για την δημιουργία βιομηχανιών και ειδικότερα βιομηχανιών οι οποίες συσχετίζονται με τον πρωτογενή τομέα, που βασίζεται σε ένα πενταετές πρόγραμμα ανάπτυξης της χώρας ( 1960-1964). Από την μια η ΝΕΟΓΑΛ κατάφερε μέχρι και σήμερα να έχει ως μεγαλύτερο μέτοχο της, την Ένωση γαλακτοκομικών Δράμας Καβάλας, από την άλλη η ΣΕΡΓΑΛ μετά από τριάντα χρόνια λειτουργίας της με την πρωταρχική της νομική μορφή , πωλήθηκε σε ιδιώτη επιχειρηματία και συνεχίζει να υφίσταται μέχρι και σήμερα. Δεν καταφέραμε να μάθουμε τους λόγους τους οποίους οδήγησαν την ΣΕΡΓΑΛ στην πώληση της, αλλά δεδομένης της σχέσης της ΑΤΕ με τους συνεταιρισμούς της χώρας και στην συγκεκριμένη περίπτωση ως βασικού μετόχου στην βιομηχανίας γάλακτος (ΣΕΡΓΑΛ) μπορούμε να υποθέσουμε πως λειτούργησε σαν ένα μέσο κρατικού κορπορατισμού, που εμπόδισε την άνθιση μιας τέτοιας μορφής συνεταιρισμού. Μερικοί ακόμα λόγοι που εμπόδισαν την συνέχιση, την ανάπτυξη και την επιβίωση των συνεταιρισμών είναι η κακοδιαχείριση τους, η έλλειψη καταρτισμένου προσωπικού και η μη εκπαίδευση των στελεχών. Από το 2010 και έπειτα συναντάμε νέες μορφές αξιόλογων συνεταιριστικών γαλακτοβιομηχανιών, όπως είναι η «ΘΕΣ ΓΑΛΑ ΠΙΕΣ» στην πόλη της Θεσσαλονίκης και «ΤΟ ΓΙΑΝΝΙΩΤ΄ΚΟ» στην περιοχή των Ιωαννίνων, που αποτελούν πρωτοβουλία γαλακτοπαραγωγών στην προσπάθεια τους να καταφέρουν να επιζήσουν μέσα από διάθεση της παραγωγής τους και των προϊόντων τους κατευθείαν στον καταναλωτή, χωρίς την μεσολάβηση των κεφαλαιουχικών γαλακτοβιομηχανιών, κάτι που έχει και αξιόλογη ανταπόκριση. Κάθε συνεταιριστικό μόρφωμα που κάνει την εμφάνιση του στον ελλαδικό χώρο έχει τις δυνατότητες να εξελιχθεί και να αναπτυχθεί, αρκεί να αποφευχθούν τα λάθη των προηγούμενων ετών που αφορούν το συνεταιριστικό κίνημα στην χώρα. Οι συνεταιρισμοί αποτελούν ανεκμετάλλευτη δύναμη στα χέρια όσων δραστηριοποιούνται κυρίως στον πρωτογενή τομέα, αλλά συγχρόνως μπορεί να γίνει παράδειγμα και για την σύσταση και άλλων ειδών συνεταιρισμού, αστικού χαρακτήρα, κάθε προσπάθεια τέτοιου είδους συντελεί «ενίσχυση» του συνεταιριστικού θεσμού.